İlya Repin-Korkunç Ivan Oğlunu Öldürüyor Tablosu
İlya Repin’in en önemli eserlerinden biri olan “Korkunç Ivan Oğlunu Öldürüyor” Bir trajedi öyküsü de diyebiliriz bu tablo için.Tabloyu incelemeden önce Korkunç Ivan’ı tanıtmak istiyorum.
IV. Ivan Kimdir?
Son Moskova Knezi ve ilk Rus çarı IV. Ivan, babasının bir suikast sonucu öldürülmesi ile daha üç yaşındayken Moskova Knezliğinin başına geçer. Ivan küçük yaşta tahta geçmiş olsa da sizin de tahmin ettiğiniz üzere 3 yaşında bir çocuk için önemsiz bir şeydir bu. Ivan’ın annesi Elena devlet işleri ile ilgileniyordu. Suikast girişimleri bitmemişti. 7 yaşına geldiğinde annesi de öldürüldü. Küçük yaşta hem annesiz hem de babasız kalması onu büyük bir psikolojik çöküşe sürükledi. Sevgiye en çok ihtiyaç duydukları dönemde etrafına bulunan insanların nefreti ile büyüdüler. Ivan bu dönemlerde düzeltemeyeceği davranış bozukluklarına sahip oldu. 13 yaşında, toprak beylerini onun mutlak gücünü tanımadıkları gerekçesiyle liderlerini av köpeklerinin önüne atarak öldürdü. 17 yaşında tüm Rusya’nın Çarı ilan edildi. Sonra Anastasia ile evlendi. Psikolojik sorunları olan Ivan evliliğinde pek mutlu olmadı. Karısı da onun davranışları yüzünden çok zorluklar yaşadı. Sadece etrafındakilere zarar vermiyordu. Kendi kafasına da taşla vurarak ağladığı için kafasında büyük bir yara izi oluştuğu söyleniyor. IV. Ivan bu tuhaf taraflarının yanı sıra iyi bir yazardı. Zamanla davranış bozuklukları arttı. Eşinin zehirlenerek öldürülmesiyle akli dengesini neredeyse kaybetti.
Tabloya Yansıyan Olay
Korkunç Ivan’ın bu paranoyak hali oğluna arasındaki sorunların büyümesine neden olmuştur. IV. Ivan gelini Yelena’nın odasına habersiz girmiş ve onu dövmüştü. Bu olay Yelena’nın bebeğini kaybetmesine neden olmuştu. Ivan’ın oğlu babasına bu olaydan dolayı sinirlenir ve ona karşı çıkar. IV. Ivan oğlunu o dönem önemli olan Livonya Savaşı ile ilgili itaatsizlikle suçlamış. Oğlu ona olan sadakatini vurgulasa da baba buna inanmamış. Oğul Ivan Pskov şehrinin kurtarılması gerektiğini savunduğu için baba Ivan çok sinirlenmiş. Sinir krizi geçiren IV. Ivan oğlunun kafasına demir asası ile vurmuştur. Oğul Ivan aldığı darbenin etkisiyle yere yığılır. Baba Ivan oğlunu kanlar içinde görünce yaptığının farkına varmıştır. O an derin bir üzüntü ve pişmanlıkla oğlunun yanına gidip “Kahrolayım, oğlumu öldürdüm! Oğlumu öldürdüm!” diye bağırmıştır. Oğul Ivan bir an ayılmış ve son sözü “sadık bir oğul ve sade bir kul olarak ölüyorum” olmuştur. Ivan onun iyileşmesi için çok dua etse de veliaht çar, birkaç gün sonra ölmüştür.
Tablo İncelemesi
Baba Ivan, oğlunun kanlı başını eline almış, öpüyor. Yüzünde korku, dehşet ve pişmanlık duyguları seziliyor. Baba Ivan’ın kafasına taşla vurup ağladığı gerçeğini, kafasında oluşan çukur ile bize yakından gösteriyor ressam. Babanın kollarında yatan oğul, babasının ona yaptığı kötülüğün üzüntüsünü yüzündeki gözyaşı ile derinden hissettiriyor bize. Ölüme yenik düşmüş ve sakin bir ifade ile görüyoruz oğul Ivan’ı.
Odaya yansıyan ışık baba ve oğulu aydınlatıyor. Olayın suç aleti demir asa, dikkat çekmek adına ön plana atılmış. Halılar olayın etkisiyle bozulmuştur. Odaya hakim olan kırmızı rengin, Oğul Ivan’ın şakağından akan kan ile uyumu, olayın vahşetini ön plana çıkarıyor. İyi olmayan bir ruhun verdiği zararları, çağın zulmünü gözler önüne seriyor bu eser.
